
گەرمانيا فۋتبولىنىڭ ايتۋلى اعا بۋىنى باۋل برەيتنەر ەلىمىزدىڭ فۋتبول جاعدايىنا قانىق شەتەل ماماندارىنىڭ ءبىرى. ول 24-شىلدەدە تىلشىلىكتى قابىلداعاندا جۇڭگو فۋتبول رەفورماسىن تاباندىلىقپەن جالعاستىرا السا، 9 دا 15 جىلدان كەيىن ەۆروپاداعى ايگىلى فۋتبول كلوبىندا دوپ تەبەتىن ايگىلى فۋتبولشىلار جارىققا شىعىپ، 20 جىلدان كەيىن الەم ساۋىتىنا تالاسۋ فۋتبول جارىسىنىڭ اعا جۇلدەگەرلىگىن ەنشىلەۋى مۇمكىن ەكەندىگىن ايتتى.
برەيتنەر قازىر بايرەن مۆينحەن، بارسەلونا، رەال مادريد سياقتى ەۆروپاداعى اتى ايگىلى فۋتبول كلۋپتارىنىڭ ءبارى جۇڭگو فۋتبولىنا باسا نازار اۋدارىپ، ءوز كلۋپتارىندا دوپ تەبەتىن فۋتبول ساڭلاعىنىڭ شىعۋىن ءۇمىت ەتەتىندىگىن، ەگەر وسىنداي فۋتبولشى شىعاتىن بولسا، وندا ەۆروپاداعى فۋتبول كلۋپتارىنىڭ ءبارى وعان تالاساتىندىعىن، وكىنىشتىسى، قازىرگە دەيىن ءالى مۇنداي فۋتبولشى جارىققا شىقپاعاندىعىن، مەجەمەن 2024-جىلدان 2030-جىلدار اراسىندا جارىققا شىعۋى مۇمكىندىگىن ايتتى.
1974-جىلعى گەرمانيا الەم ساۋىتىنا تالاسۋ فۋتبول جارىسىنىڭ اعا جۇلدەگەر بولعان گەرمانيا كومانداسىنىڭ قاتارداعى باستى فۋتبولشىسى بولعان برەيتنەر جۋىقتا گۋاڭجوۋ ولكەسىندە «پاۋلانەر ساۋىتىنا» فۋتبولشى تاڭداۋ قيمىلىنا قاتىناستى. ول ەلىمىزدىڭ نەشە ونداعان كاسىپتەن سىرتقى فۋتبول اۋەسكەرلەرىنىڭ ىشىنەن جالپىلىق قۋاتى مىعىم 6 فۋتبولشىنى تاڭدايدى، وسى 6 فۋتبولشى بيىل كۇزدە دۇنيەنىڭ جەر-جەرىنەن تاڭدالعان باسقا فۋتبولشىلارمەن بىرگە مۆينحەن قالاسىندا بايرەن مۆينحەن كومانداسىمەن ءبىر مايدان فۋتبول دوداسىنا تۇسەدى ەكەن.
بايرەن مۆينحەن كلوبىنداعى برەيتنەر جۋىقتاعى جىلداردان بەرى ەلىمىزدىڭ فۋتبول دارىندىلارىن دامىتۋ جوسپارىنا نازار اۋدارىپ كەلەدى. ول: « جۇڭگو جۋىقتا فۋتبولعا رەفورما ەنگىزۋ جوسپارىن ورتاعا قويدى، بۇل زور وزگەرىس اكەلدى، تەك وعان بەلگىلى ۋاقىت قانا قاجەت. جۇڭگو فۋتبولدى دامىتۋعا تىم اسىعىپ كەتپەۋى كەرەك، مىقتى كوماندا بولۋ ءۇشىن ارينە ۋاقىت قاجەت» دەدى.
بۇل برەيتنەردىڭ ەلىمىزگە كەلىپ فۋتبولشى تاڭداۋ قيمىلىنا ەكىنشى رەت قاتىناسۋى. ەلىمىزدىڭ كاسىپتەن سىرتقى فۋتبولشىلارىنىڭ ورەسى جونىندە ول: «ولاردىڭ دامۋى شەگىنە جەتتى، ودان باسقا ايتارىم جوق» دەدى.
ول جۇڭگو فۋتبولىنىڭ قاراجاتتى جاس وسپىرىمدەرگە پايدالانۋىن، كەلسە-كەلمەس شەتەل فۋتبولشىلارىن ەنگىزە بەرمەۋىن ۇسىنىس ەتىپ، « جۇڭگو روبينودان 50 ىن ۇسىنىس ەتسە دە جۇڭگو فۋتبولىندا ساقتالعان ماسەلەنى شەشە المايدى. كەزەكتە جۇڭگو تەك تاباندىلىقپەن جاستار مەن جاس وسپىرىمدەر فۋتبولىن دامىتىپ، گەرمانيا ۇلگىسىنەن پايدالانىپ، بۇكىل مەملەكەتتى شارپيتىن كلۋب جۇيەسىن قۇرىپ، دوپ تەپكىسى كەلگەن بالالاردىڭ بىردەن-ءبىرىن قاعىس قالدىرماعاندا عانا، فۋتبولدان بەلگىلى ناتيجە جاراتا الادى» دەدى.
برەيتنەر: «ەۆروپا مەن امەريكاداعى فۋتبولدا مىقتى ەلدەردىڭ بالالارى 3 تە 4 جاستان باستاپ دوپ تەبەدى، جۇڭگونىڭ بالالارى دا كىشكەنتايىنان باستاپ دوپپەن اينالىسۋى كەرەك. جاتتىقتىرۋشى تاڭداۋعا دا ءسال قاراۋعا بولمايدى. گەرمانيانىڭ بالالارى 3 جاستان باستاپ كلۋبقا بارىپ، ارناۋلى فۋتبول جاتتىعۋىن قابىلداي الادى، بۇل ساۋاتىن اشۋ ساتىسى ەسەپتەلەدى. 6 دا 12 جاس ارالىعى بالالاردىڭ دامۋىنداعى ەڭ جاقسى كەزەڭى ەسەپتەلەدى. بۇل باسقىشتان ءوتىپ كەتكەن سوڭ ولاردىڭ قۋاتىندا تەك سالىستىرمالى پارىق بولعانىمەن، جالپى تۇلعالىق جاقتان كوپ وزگەرىس بولا قويمايدى» دەدى.
سوندىقتان ول جۇڭگونىڭ جاس جاتتىقتىرۋشىلاردى تاربيەلەۋ قىزمەتىن مىقتى يگەرۋىن ۇسىنىس ەتتى. ول: « جۇڭگوداعى جاتتىقتىرۋشىلاردى ەۆروپا مەن امەريكاعا ۇيرەنۋگە جىبەرىپ، ەۆروپا مەن امەريكاداعى فۋتبول جاتتىقتىرۋشىلارىن جۇڭگوعا كەلىپ جاتتىقتىرۋشىلارعا تاربيە جۇرگىزۋگە ۇسىنىس ەتۋ كەرەك ءارى بۇل قىزمەتتى ۇزاق ۋاقىت جالعاستىرۋ قاجەت» دەدى.
برەيتنەر: « ەگەر جۇڭگو فۋتبولى گەرمانيا سياقتى دارىندىلاردى تاربيەلەۋ جۇيەسىن قۇرىپ ءارى كەمەلدەندىرە بىلسە، الەم ساۋىتىن قولعا كەلتىرۋ ەندىگارى ماسەلەگە اينالماس ەدى. ەگەر بارلىعى ءساتتى بولسا، جۇڭگو 20 جىلدان كەيىن الەم ساۋىتىن الۋدان ءۇمىت كۇتۋىنە بولادى» دەدى.
برەيتنەر ەڭ سوڭىندا ەگەر جۇڭگو فۋتبولى الەم ساۋىتىنا تالاسۋ فۋتبول جارىسىنىڭ اعا جۇلدەگەرلىگىن جەڭىپ السا، گەرمانيالىقتار جۇڭگو كومانداسىنىڭ جارىسىن تاماشالايدى، الايدا جۇڭگو فۋتبولىنىڭ جان كۇيەرلەرىنە اينالمايدى، ويتكەنى «گەرمانيالىقتار ماڭگى گەرمانيا فۋتبولىنىڭ جان كۇيەرى» دەدى.
رەداكتورى: ارداق كامالقان قىزى
تورابىمىزدان ماقالا كوشىرەتىن بولساڭىز ، توراپ اتىن بەرىپ قويۋدى ۇمىتپاڭىز، بولماسا زاڭدىق جاۋاپكەرلىگىن قۋزاستىرامىز.
مسالى: «تارباعاتاي اقپارات تورابىنان» الىندى.