
رەسەي 2010-جىلى جەلتوقساندا 2018-جىلعى الەم ساۋىتىنا تالاسۋ فۋتبول جارىسىن وتكىزۋ ۇقىعىنا يە بولدى. الايدا، ۋكراينا وقيعاسى مەن حالىقارالىق فۋتبول بىرلەستىگىنىڭ شىرىكتەسۋ سوراقىلىعى رەسەي الەم ساۋىتىنا تالاسۋ فۋتبول جارىسىنا ءتيىمسىز كوپتەگەن قاۋەسەتتەر تاراتتى. الەم ساۋىتىنا تالاسۋ فۋتبول جارىسىنىڭ باستالۋىنا 3 جىلعا جەتپەيتىن ۋاقىت قالدى، ەكونوميكالىق جاقتاعى قول قىسقالىق پەن ساياسي جاقتاعى قىسىم استىندا رەسەي دايىندىق قىزمەتىن تاباندىلىقپەن جۇرگىزۋدە.
ۋكراينا وقيعاسىنىڭ سالدارىنان باتىس ەلدەرىنىڭ ەكونوميكالىق شاۋجايلاۋى، جەر شارى مۇناي باعاسىنىڭ ارزانداۋى سياقتىلاردىڭ ىقپالىنان رەسەي ەكونوميكاسىنىڭ جاعدايى اۋىرلاي ءتۇستى. رەسەي ۇكىمەتى مەجە ەسەپكە «شەك قويماۋدى» امالسىز شىعىستى ازايتۋعا وزگەرتتى. بيىل ماۋسىمدا رەسەي ۇكىمەتى قاۋلى ماقىلداۋ ارقىلى الەم ساۋىتىنا تالاسۋ فۋتبول جارىسىنىڭ 540 ميلليون دوللار (30 ميلليارد رۋبليعا بارابار) شىعىسىن ازايتىپ، جالپى مەجە ەسەپتى 11 ميلليارد 700 ميلليون دوللارعا تومەندەتتى .
رەسەيدىڭ دەنە تاربيە مينيسترى ۋيتالە مۋتتەر دەنە تاربيە سارايىنىڭ سالىنۋى مەن جاڭالانۋى ەشقانداي ىقپالعا ۇشىرامايتىندىعىن، شىعىستى ازايتۋداعى باستى نىسانا جەرلىك ورىنداعى مەيمانحانا سانىنا قاراتىلعاندىعىن ءبىلدىردى. حالىقارالىق فۋتبول بىرلەستىگى بۇل جونىندە مەجە ەسەپتىڭ كەمەيتىلگەندىگى 2018-جىلعى الەم ساۋىتىنا تالاسۋ فۋتبول جارىسى كەزىندەگى دوپ جان كۇيەرلەرى ورنالاساتىن مەيمانحانا جەتىسپەۋ جاعدايىن تۋدىرا قويمايتىندىعىن ايتتى.
وسىدان بۇرىنعى ەكى كەزەكتى الەم ساۋىتىنا تالاسۋ فۋتبول جارىسىن وتكىزگەن وڭتۇستىك افريكا مەن برازيليانىڭ تاجىريبەسىنە نەگىزدەلگەندە، دايىندىق بارىسىنداعى دەنە تاربيە سارايىنىڭ سالىنۋ قارقىنى سالدارىنان كوپتەگەن ماسەلەلەر تۋىلعان. ءبىراق، رەسەي بۇل جاعىندا دا ابدىراپ كەتكەن جوق.
جوسپارعا نەگىزدەلگەندە، الەم ساۋىتىنا تالاسۋ فۋتبول جارىسى رەسەيدىڭ 11 قالاسىنداعى 12 دەنە تاربيە سارايىندا وتكىزىلەدى. مۇندا 3 دەنە تاربيە سارايى ەندى سالىنىپ بولعانىمەن، ماسكەۋدەگى 45 مىڭ كورەرمەن سياتىن سپارتاك كلوبىنىڭ سپورت جارىس الاڭى عانا ساقاداي ساي بولعان. سپارتاك كلوبىنىڭ كولەمىمەن قارايلاس قازان سپورت الاڭىنا شىمىلدىعى اشىلماقشى بولعان الەمدىك سۋعا مالتاۋ جۇلدەلى جارىسى ءۇشىن وزگەرىس جاسالعان. دوپ مايدانىندا قازىر ەكى مالتاۋ كولشىگى بار. 2014-جىلعى قىستىق وليمپيادا سپورت جارىسىنىڭ نەگىزگى مايدانى بولعان 40 مىڭ كورەرمەن سياتىن سوچي فايە شەكيتى وليمپيك دەنە تاربيە الاڭىنىڭ دا فۋتبول جارىسىن وتكىزۋ دايىندىق قىزمەتتەرى بۇكىلدەي اقىرلاسا قويمادى.
قازىر دەنە تاربيە الاڭىنان ەكەۋى وزگەرتىپ سالىنۋ ۇستىندە. 2018-جىلى الەم ساۋىتىنا تالاسۋ فۋتبول جارىسىنىڭ شەشۋشى جارىس وتكىزەتىن مايدانى -ماسكەۋدىڭ لۋزنيكي دەنە تاربيە الاڭى 2013-جىلى جابىلعان، مەجەمەن 2016-جىلدىڭ سوڭىندا اشىلماقشى. بۇل دەنە تاربيە الاڭى كەڭەيتىلىپ سالىنعاننان كەيىن بۇعان 81 مىڭ كورەرمەن سيادى ەكەن. وتىرعىنىڭ كولبەۋلىگىنە نەداۋىر وزگەرىس جاسالىپ، دوپ مايدانىنا ءتىپتى دە جاقىن ورنالاستىرىلعان. ال ەندى ءبىرى، ەكاتەرنبۇرگتىڭ ورتالىق دەنە تاربيە الاڭى بولىپ، كەڭەيتىپ سالىنعاننان كەيىن بۇعان 35 مىڭ كورەرمەن سيادى ەكەن. وسى ەكى دەنە تاربيە الاڭىن وزگەرتىپ سالۋ بارىسىندا الدىڭعى عاسىردىڭ 50-جىلداردا سالىنعانداعى تاريحي بەت-بەينەسى ساقتالادى ەكەن.
مۇنان سىرت، 45 مىڭ كورەرمەن سياتىن 5 دەنە تاربيە سارايى جەكە-جەكە نيجني نوۆگورود، سامارا، ۆولگوگراد، روستوۆ-نا-دونۋ جانە سالاسكى دا قۇرىلىس باستادى، الايدا قازۋ، بەتون قۇرىلىسى ءالى باستالماعان.
كالينينگرادتاعى نىسان كوپكە دەيىن كەشىكتىرىلىپ، اۋەلى دەنە تاربيە الاڭىنىڭ قۇرىلىس جوباسى دا تۇراقتاندىرىلماعان.
ساند پەتەرسبۋرگداعى دەنە تاربيە الاڭى رەسەيلىكتەردىڭ باسىن ەرەكشە قاتىردى. بۇل دەنە تاربيە الاڭى 2006-جىلى ۇزاق تاريحقا يە كيروۆ دەنە تاربيە الاڭىنىڭ ورنى نەگىزىندە سالىنا باستاپ، كۇردەلى جاڭالىق جاراتۋ تەحنيكاسىنان پايدالانىپ،قۇرىلىسقا 7 مىڭ 800 توننالىق جىلجىمالى مايدان مەن جالپى كولەمى 71 مىڭ شارشى مەترلىك، اۋىرلىعى 22 مىڭ توننالىق اشىپ-جابۋعا بولاتىن كۇمبەز ورناتۋ جوسپارلانعان.
جوسپارعا نەگىزدەلگەندە، بارلىق دەنە تاربيە سارايلارى 2017-جىلى مامىردان بۇرىن سالىنىپ بولۋى كەرەك.
2018-جىلى الەم ساۋىتىنا تالاسۋ فۋتبول جارىسى مەزگىلىندە فۋتبول جان كۇيەرلەرى مەن جارىس ىستەرىنە قاتىناسۋشىلار شەكارادان ۆيزاسىز كىرىپ-شىعادى ەكەن. زۇڭتۇڭ پۋتين الەم ساۋىتىنا تالاسۋ فۋتبول جارىسى تاريحىندا مۇنداي جاعداي بۇرىن كورىلمەگەندىگىن اتاپ كورسەتتى.
رەسەي ۇكىمەتىنىڭ 2014-جىلدىڭ سوڭىندا جاريالاعان ۇكىمەت بۇيرىعىنا نەگىزدەلگەندە، دايىندىق قىزمەتتەرى، سونداي-اق الەم ساۋىتىنا تالاسۋ فۋتبول جارىسى مەن حالىقارالىق فۋتبول بىرلەستىگى بىرىككەن ءماجىلىس ساۋىتىنا تالاسۋ جارىسىنا قاتىناساتىن شەتەلدىكتەر جانە شەتەلدىك قايراتكەرلەر، حالىقارالىق فۋتبول قوعامىنىڭ تىزىمدىگىنە ەنگىزىلگەن جارىسقا قاتىناساتىن سپورتشىلار مەن شەتەل احپارات دانەكەرىندەگى تىلشىلەر رەسەي شەكاراسىنان ۆيزاسىز كىرىپ-شىعادى ەكەن. جارىس اياقتالعاننان كەيىن تىزىمدىكتەگى قاتىستى ادامداردىڭ رەسەي شەكاراسىندا تۇراتىن ۋاقىتى ءبىر ايدان اسىپ كەتۋىنە بولمايدى ەكەن.
رەسەيدىڭ جەرى كەڭ بولىپ، جارىس 11 قالادا وتكىزىلمەكشى. بۇل جونىندە قاتىستى ۇيىمداستىرۋ كوميتەتى الەم ساۋىتىنا تالاسۋ فۋتبول جارىسى كەزىندە فۋتبول جان كۇيەرلەرىندە قالادا وتكىزىلەتىن دوپ جارىسى بەلەتى بار بولسا، قالالار اراسىنا قاتىنايتىن پويەز بەن ۇزىن جولدى اۆتوبۋزدارعا تەگىن وتىرۋىنا بولاتىندىعىن ءبىلدىردى.
قالا ىشىندەگى قاتىناستىڭ قىسىمىن جەڭىلدەتۋ ءۇشىن، سامارا سياقتى قالالار جاڭا تۇرپاتتى رەليستى ترامۆاي شىعارىپ، الەم ساۋىتىنا تالاسۋ فۋتبول جارىسى كەزىندەگى نەگىزگى قاتىناس قۇرالى ەتپەكشى.
ساياحاتتى جالپىلاستىرۋ جاعىندا دا رەسەي كۇش سالىپ، 11 قالاعا تۇتاساتىن 35 ساياحات جەلىسىن بەلگىلەدى. ساياحات ينفورماتسيا تور بەكەتى «رەسەي ءسىزدى قارسى الادى»رەسمي ىسكە قوسىلىپ، ورىس جانە اعىلشىن تىلىندە جۇمىس جۇرگىزە باستادى. سوڭىنان باسقادا تىلدەردەگى توراپ بەكەتتەر جالعاستى اشىلادى ەكەن.
2017-جىلعى بىرىككەن ءماجىلىس ساۋىتىنا تالاسۋ فۋتبول جارىسى مەن 2018-جىلعى الەم ساۋىتىنا تالاسۋ فۋتبول جارىسىنا جاقسى قىزمەت وتەۋ ءۇشىن، رەسەي 20 مىڭ ەرىكتى سارالاماقشى. بيىل قىركۇيەكتە ەرىكتى قىزمەت وتەۋشىلەر ورتالىعى ەرىكتى قىزمەت وتەۋشىلەر نىسانىن ىسكە قوسىپ، نەگىزگى ۇيىمداستىراتىن 11 قالاداعى جوعارى مەكتەپتەردەن الەم ساۋىتىنا تالاسۋ فۋتبول جارىسىنا قىزمەت وتەۋشىلەردى اتتانىسقا كەلتىرۋ، سارالاۋ، تاربيەلەۋ جۇمىسىن باستايدى. قازىرگە دەيىن ۇيىمداستىرۋ كوميتەتى رەسەيدىڭ جوعارى مەكتەپتەرىندە قۇرىلعان ەرىكتى قىزمەت وتەۋشىلەر ورتالىعىنان كەلگەن 40 پارشا ءوتىنىشتى قابىلداعان.
بارشا ەل نازار اۋدارىپ وتىرعان اماندىق قورعاۋ ماسەلەسى جونىندە رەسەيدىڭ زۇڭتۇڭى پۋتين اماندىق قورعاۋ قىزمەتىن ءاربىر ادامدارعا دەيىن جاۋاپتاندىرۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتەتىندىكتەرىن، الايدا اماندىقتى قامتاماسىزاندىرۋ شارالارى جوعارى ونىمدىلىكتە بولىپ، شەكتەن اسىپ كەتپەۋى، سپورتشىلار مەن كورەرمەندەرگە مازاسىزدىق اكەلمەۋى كەرەكتىگىن ايتتى.
رەداكتورى: ارداق كامالقان قىزى
تورابىمىزدان ماقالا كوشىرەتىن بولساڭىز ، توراپ اتىن بەرىپ قويۋدى ۇمىتپاڭىز، بولماسا زاڭدىق جاۋاپكەرلىگىن قۋزاستىرامىز.
مسالى: «تارباعاتاي اقپارات تورابىنان» الىندى.