تىلشىلەرىمىز لي شيا، فۋ جياندۇڭ حابارلايدى. 11 -ايدىڭ 16 -كۇنى ايماق ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ جانە ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىنان ۇلگى كورسەتەتىن اۋماق قۇرۋ ءماجىلىسىن اشىپ، شي جينپيڭنىڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت يدەياسىن جەتەكشى ەتىپ، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ مەملەكەتتىك ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ جينالىسى سياقتى كەلەلى جينالىستاردا سويلەگەن ماڭىزدى سوزدەرىنىڭ جانە قاتىستى ماڭىزدى نۇسقاۋلارىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، اۆتونوميالى رايوننىڭ ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ جانە شولەيتتەنۋدەن جالپىلىق ساقتانۋ-تىزگىندەۋ جينالىسىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، جاڭا دامۋ ۇستانىمىن جانە جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى باسقارۋ جالپى جوباسىن تولىق، دالمە - ءدال، جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، ماسەلەلەرگە، ولقىلىقتارعا ءبىر - بىرلەپ تالداۋ جاساپ، زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، ەكولوگيالىق قۇرىلىس قىزمەتتەرىن ورنالاستىردى. ايماقتىق پارتكومنىڭ شۋجيى، ايماقتىق ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ كوميتەتىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ۋي جيانگو ماجىلىسكە قاتىناستى ءارى ءسوز سويلەدى.
ءماجىلىس مىنالاردى اتاپ كورسەتتى: پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى باس شۋجي شي جينپيڭ جۇڭگوشا ەرەكشەلىككە يە، ءداۋىر رۋحىن ايگىلەيتىن، ادامزات وركەنيەتىنىڭ دامۋىنا، العا باسۋىنا جەتەكشىلىك ەتەتىن ءبىر قىدىرۋ جاڭا ۇستانىمداردى، جاڭا يدەيالاردى، جاڭا ستراتەگيالاردى جاسامپازدىقپەن العا قويىپ، شي جينپيڭنىڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت يدەياسىن قالىپتاستىرىپ، ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىن اناعۇرلىم ىلگەرىلەتۋىمىزگە، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋدى كۇشەيتۋىمىزگە بەتالىس كورسەتتى جانە ءتۇبىرلى بويسۇنۋ ولشەمىن ازىرلەدى. اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ قىزمەتىنە وسكەلەڭ ءمان بەرىپ، تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ ــ باعالى بايلىق ۇستانىمىن بەرىك ورناتىپ جانە امالياتتا ايگىلەپ، كورىكتى شينجياڭ قۇرىلىسىن بار كۇشپەن ىلگەرىلەتتى. ايماقتاعى ءار دارەجەلى پارتكوم مەن ۇكىمەت ساياسي دەڭگەيدى شىن مانىندە جوعارىلاتىپ، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسى جونىندەگى ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋلارىن تەرەڭ ءتۇسىنىپ، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ پارتيانىڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىنا جاپپاي باسشىلىعىنا تاباندى بولۋ جانە ونى كۇشەيتۋ جونىندەگى ساياسي تالابىن تەرەڭ ءتۇسىنىپ، ”ەكىنى تۇراقتاندىرۋدى“ تاباندىلىقپەن قولداۋ، ”ەكىنى قورعاۋدى“ باتىل ورىنداۋ ساياسي تۇرعىسىن شىعار ءتۇيىن ەتە وتىرىپ، تارباعاتايدىڭ ءىس جۇزىندىگىن تياناق ەتىپ، نازاردى ەكولوگيالىق ورتا سالاسىنداعى كورنەكتى ماسەلەلەرگە شوعىرلاندىرا وتىرىپ، قيىندىقتاردى ەڭسەرىپ، بار كۇشپەن ناتيجە جاراتىپ، لاستانۋدى وڭاۋ، كاسىپ سالاسى قۇرىلىمىن رەتتەۋ، ەنەرگيا ۇنەمدەپ، لاس زاتتاردىڭ شىعارىلۋىن ازايتۋ، ەكولوگيانى قورعاۋ سياقتى قىزمەتتەردى عىلمي جوسپارلاپ ىلگەرىلەتىپ، جاۋاپكەرشىلىك تىزبەگىن ناقتىلاندىرىپ، قىزمەت شارالارىن اشالاپ، كورىكتى شينجياڭ قۇرۋعا تارباعاتاي ۇلەسىن قوسۋ كەرەك.
ءماجىلىس مىنالاردى اتاپ كورسەتتى: جاقىنعى جىلداردان بەرى شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، شي جينپيڭنىڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت يدەياسىنىڭ عىلمي جەتەكشىلىگىندە، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ كوڭىل ءبولۋى مەن قامقورلىعىندا، ايماقتاعى ءار دارەجەلى، ءارقايسى تاراۋ تاۋ، سۋ، ورمان، اتىز، كول، جايلىم، ءشولدى ءبىر تۇلعالاندىرىپ قورعاۋعا جانە جۇيەلى جونگە سالۋعا تاباندى بولىپ، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋدى جان -جاقتى، جالپى ءوڭىر، تۇتاس بارىس بويىنشا كۇشەيتتى، تارباعاتايدىڭ اسپانى اناعۇرلىم اشىق، جەرى اناعۇرلىم جاسىل، سۋى اناعۇرلىم تۇنىق بولا ءتۇستى. سونىمەن بىرگە، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ جاعدايىنىڭ ءالى دە قاتاڭ، مىندەتىنىڭ جاپالى دا اۋىر ەكەنىن، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋدىڭ قۇرىلىمدىق سيپاتتى، قاينارلىق سيپاتتى، بەتالىستىق سيپاتتى قىسىمى ءالى تۇبەگەيلى باسەڭدەي قويماعانىن سەرگەكتىكپەن تانۋ كەرەك. لاستانۋدان ساقتانۋ جانە ونى جونگە سالۋدان قامال الۋ شايقاسىن ءۇرتىس ىشكەرىلەي جۇرگىزىپ، ”كومىردى ەلەكترگە وزگەرتۋ“، ”كومىردى گازعا وزگەرتۋ“ قۇرىلىسىن كۇش سالا ىلگەرىلەتىپ، سۋ ەكولوگياسىنىڭ حاۋىپسىزدىگىن ۇزدىكسىز ساقتاپ، توپىراقتىڭ لاستانۋىنان ساقتانۋ جانە ونى جونگە سالۋدى دالمە -ءدال، جوعارى ءونىمدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. وڭىرلىك ەكونوميكانىڭ جاسىل، تومەن كومىر قىشقىل گازدى تيپكە بۇرىلىس جاساپ دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، ەنەرگيانى سارىپ ەتۋدى ”قوس جاقتان تىزگىندەۋدىڭ“ كومىر قىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن ”قوس جاقتان تىزگىندەۋگە“ بۇرىلىس جاساۋىن ءونىمدى ىلگەرىلەتىپ، ءتۇيىندى سالالاردىڭ، ءتۇيىندى كاسىپورىنداردىڭ ەنەرگيا ۇنەمدەپ، كومىر قىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن ازايتۋىن مىقتاپ يگەرىپ، ”8 ءىرى كاسىپ سالاسى شوعىرىنىڭ“ جاسىل دامۋىن كۇش سالا ىلگەرىلەتىپ، سۋتەگى ەنەرگيا كاسىپ سالاسى باقشاسى قۇرىلىسىن ۇيلەسىمدى ورنالاستىرىپ، جاڭا ەنەرگيانىڭ پايدالانىلۋ مولشەرىن جوعارىلاتۋ كەرەك. «قۇلىستاي جايىلىمىنىڭ ەكولوگياسىن قورعاۋ ەرەجەسىن» مۇقيات تياناقتاندىرىپ، شولەيتتەنۋدەن ساقتانۋ -وڭاۋ تەبىنىن ۇزدىكسىز ارتتىرىپ، جاراتىلىستىق قورىق جۇيەسى قۇرىلىسىن جەدەلدەتىپ، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋدى جانە قالپىنا كەلتىرۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتۋ كەرەك. سۋ بايلىعىن ۇلەستىرۋدى جانە ۇيلەسىمدى پايدالانۋدى كۇش سالا ساپالىلاندىرىپ، سۋ ۇنەمدەۋ، سۋ ساقتاۋ، سۋ جوتكەۋ، سۋ مولشەرىن ارتتىرۋ قىزمەتىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ويداعىداي ىستەپ، سۋ بايلىعىن ورنالاستىرۋ ينجەنەرياسى مەن سۋ بايلىعىن جوتكەپ ساقتاۋ قابىلەتى قۇرىلىسىن جۇيەلى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىنان ۇلگى كورسەتەتىن اۋماق قۇرىلىسىن بەلسەنە ورىستەتىپ، ەكولوگيانىڭ كاسىپ سالالانۋىن جانە كاسىپ سالاسىنىڭ ەكولوگيالانۋىن كۇش سالا ىلگەرىلەتىپ، جاسىل كاسىپ سالاسىنىڭ ءوندىرىس قۇنىن ورنىقتى جوعارىلاتىپ، شاۋەشەك قالاسىنىڭ، شاعانتوعاي اۋدانىنىڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىنان ۇلگى كورسەتەتىن اۋماق قۇرۋىن بار كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، ءتۇزىلىس -مەحانيزمدەردى ورناتىپ، كەمەلدەندىرىپ، ناقتى ءىس تىندىراتىن قىزمەت ستيلىمەن جانە تىڭعىلىقتى قىزمەت ونىمدىلىگىمەن ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىندا تىڭ ونىمدىلىككە قول جەتكىزۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. اڭىس ەتىلگەن ماسەلەلەردى رەتتەۋ -تۇزەتۋدى تياناقتاندىرۋ قىزمەتىن ساياسي مىندەت، كەلەلى حالىق تۇرمىسى ينجەنەرياسى جانە ەلەۋلى دامۋ ماسەلەسى رەتىندە يگەرىپ، رەتتەۋ - تۇزەتۋ اياق الىسىن جەدەلدەتىپ، ۋاعىندا تىزىمنەن وشىرۋگە شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋدىڭ جۇيەلىلەنۋ، زاڭمەن باسقارىلۋ، عىلميلانۋ دەڭگەيىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتۋ كەرەك.
ءماجىلىس مىنالاردى باسا دارىپتەدى: ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىنىڭ ساياسي جاۋاپكەرشىلىگىن ىرىقتىلىقپەن ارقالاپ، “پارتيا مەن ۇكىمەت تەڭ جاۋاپتى بولۋ، ءبىر قىزمەت ورنىندا قوس جاۋاپكەرشىلىك ارقالاۋدى” قاتاڭ تياناقتاندىرىپ، ءار جاقتىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن، اسىرەسە، ءار دارەجەلى پارتكوم مەن ۇكىمەتتەگى نەگىزگى جاۋاپتى جولداستاردىڭ ءبىرىنشى جاۋاپتى ادامدىق جاۋاپكەرشىلىگىن ناقتىلاندىرىپ، بايلىقتاردى، كۇشتەردى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، سايكەسە ارەكەتتەنۋدى كۇشەيتىپ، جۇمىلا يگەرىپ، بىرگە باسقارۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. تەكسەرۋ -باعالاۋدى كۇشەيتىپ، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ نىسانالى جاۋاپكەرشىلىك ءتۇزىمى مەن جاۋاپكەرشىلىكتى قۋزاستىرۋ ءتۇزىمىن قاتاڭ تياناقتاندىرىپ، اۋىر ەكولوگيالىق ورتا ماسەلەسىن تۋدىرعانداردى ءتارتىپ بويىنشا، زاڭ بويىنشا جاۋاپكەرشىلىگىن قۋزاستىرۋ، جاۋاپقا تارتۋ كەرەك. قوسىن قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، قورشاعان ورتانى قورعاۋ كاسىپتىك دارىندىلارىن بەلسەنە ەنگىزىپ، نەگىزگى ساتىنىڭ ورتانى قورعاۋ بويىنشا زاڭ اتقارۋ قابىلەتىن جوعارىلاتىپ، جوعارى ورەلى ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ قوسىنىن قۇرۋ كەرەك. باقىلاۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرىپ، ورتانى قورعاۋعا قاتىستى ارىز -ارمان، ارىز -شاعىم ماسەلەلەرىن زاڭ -ەرەجە بويىنشا ءبىر جاقتى ەتىپ، ەكولوگيالىق ورتانى بۇلدىرگەن زاڭعا قايشى قىلمىستىق ارەكەتتەرگە قاتاڭ سوققى بەرىپ، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شەشىمدەرىنىڭ، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ ورنالاستىرۋلارىنىڭ تارباعاتايدا تياناقتانىپ، تامىر تارتۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، ايماقتىڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىنىڭ جاڭا جاعدايىن ۇزدىكسىز اشۋ كەرەك.
ايماقتىق پارتكومنىڭ ورىنباسار شۋجيى، اكىمشىلىك مەكەمەسىنىڭ ۋاليى ايدىن تولەۋقان ءماجىلىستى باسقاردى. ماجىلىستە ساۋان قالاسىنىڭ، شيحۋ قالاسىنىڭ، تولى اۋدانىنىڭ، ايماقتىق ەكولوگيالىق ورتا مەكەمەسىنىڭ، دامۋ-رەفورمالاۋ كوميتەتىنىڭ، ورمان شارۋاشىلىعى جانە جايلىم مەكەمەسىنىڭ، سۋ يگىلىگى مەكەمەسىنىڭ نەگىزگى جاۋاپتى جولداستارى پىكىر اۋىستىرىپ، ءسوز سويلەدى. بەيجيڭ شىنجوۋ رۇيلين قورشاعان ورتا تەحنيكاسىن زەرتتەۋ اكادەمياسى ەكولوگيانى زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، جۇڭگو عىلىم اكادەمياسى داشۋەسى ەكولوگيا ءىلىمىنىڭ دوكتورى، اعا ينجەنەر، مەملەكەت جاعىنان تىزىمگە الىنعان كەڭەس بەرۋشى ينجەنەر چىن مىڭچىن ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىنان ۇلگى كورسەتۋ اۋماعىن قۇرۋ جونىندە ارناۋلى تاقىرىپتا لەكسيا سويلەدى.
ءماجىلىس بەينە ەكران فورماسىندا اشىلدى. الميرا ءۋالقان، شيۇڭ يۋەۋي، شۋە گۇيچياڭ، داي حاۋجۇڭ، جارقىن جاڭبىرباي، بي حاي، لي گۋاڭزى قاتارلى ايماق باسشىلارى، ايماقتىق ورتا دارەجەلى حالىق سوتى مەكەمەسى مەن بولىمشە پروكۋراتۋرانىڭ جاۋاپتى جولداستارى، ايماقتىق ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ كوميتەتىنە مۇشە ورىنداردىڭ جاۋاپتى جولداستارى نەگىزگى ءماجىلىس زالىندا ماجىلىسكە قاتىناستى. اۋدان - قالالاردا بولىمشە ءماجىلىس زالى ورنالاستىرىلدى.
رەداكتورى : ارداق كامالقان قىزى
تورابىمىزدان ماقالا كوشىرەتىن بولساڭىز، توراپ اتىن بەرىپ قويۋدى ۇمىتپاڭىز، بولماسا زاڭدىق جاۋاپكەرلىگىن قۋزاستىرامىز.
مىسالى: «تارباعاتاي اقپارات تورابىنان» الىندى