ءتىلشىمىز جاڭ گوحۇي، ەرىكتى تىلشىلەر دۋ جىفىڭ، ان جينفىڭ حابارلايدى. ” 5 قىزمەت كۇنىندە ازىق - تۇلىك تيجارات رۇقسات كۋالىگىن ءبىتىرىپ الدىم، قىزمەتكەرلەر كۋالىكتى حات ساندىعىما تىكە جولداپ بەردى، ۋاقىت پەن كۇش ۇنەمدەلىپ، وتە قولايلى بولدى“ دەدى 10 - ايدىڭ 24 - كۇنى شيحۋ قالاسىنداعى تيجاراتشى ۋاڭ بين.
جىل باسىنان بەرى شيحۋ قالالىق بازار باقىلاۋ ـ باسقارۋ مەكەمەسى (تومەندە بازار باقىلاۋ - باسقارۋ مەكەمەسى دەپ قىسقارتىلىپ الىندى) ” تيجارات - ساۋدا ورتاسىنىڭ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ جىلى“ قيمىلىن ارقاۋ ەتە وتىرىپ، بار كۇشپەن بوگەتتى تۇيىندەردى اشىپ، كەسىرلى تۇيىندەردى جويىپ، قيىن تۇيىندەردى شەشىپ، تيجاراتشىلاردىڭ باقىلاۋ ـ باسقارۋ تاراۋلارىنىڭ جوعارى ءونىمدى قىزمەت وتەۋى جونىندە اناعۇرلىم تىكە تانىمعا يە بولۋىنا مۇمكىندىك جاسادى.
ساناققا قاراعاندا، قازىرگە دەيىن شيحۋ قالاسىنداعى بازار تۇلعالارى 17 مىڭ 681 گە جەتىپ، بيىل 2274 ى جاڭادان قوسىلعان. بازار باقىلاۋ - باسقارۋ مەكەمەسى كوپ ءتۇرلى شارا ارقىلى كاسىپورىنداردىڭ قيىنشىلىق قىسپاعىنان قۇتىلۋىنا كومەكتەسىپ، جوعارى ساپالى دامۋىن بار كۇشپەن جەبەگەن.
” شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىن ساپالىلاندىرۋ ءۇشىن، ’ ءبىر كەستە ارقىلى ءوتىنىش بەرۋ، ءبىر تەرەزەدە قابىلداۋ، ءبىر جەلىدە ءبىر تۇتاس ءبىتىرۋ، ءبىر جولدا سوڭىنا دەيىن كومەكتەسۋ، ءبىر كۇندە ءبىتىرۋ‘ سىندى ’ بەس ءبىر‘ شوعىرلى قىزمەت وتەۋ قىزمەت ءادىسىن قولدانىپ، ’ ءبىر جەلىدە ءبىتىرۋ، سەلبەسىپ ءبىتىرۋ، جەدەل ءبىتىرۋ، كومەكتەسىپ ءبىتىرۋدى‘ ورىندادىق. سونىمەن بىرگە، تولىقتاۋعا مۇمكىندىك قالدىرىپ ءبىتىرۋ، جۇمىس باسىندا تەكسەرۋ مەن كۇندەلىكتى باقىلاۋ ـ باسقارۋ ءوزارا ۇشتاستىرىلعان جاڭا ۇلگىنى العا قويىپ، ءبىر ءىستى ءبىر جولدا ءبىتىرۋدى جۇزەگە اسىردىق“ دەدى بازار باقىلاۋ ـ باسقارۋ مەكەمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى، ورىنباسار مەكەمە باستىعى سۋ حۇڭتاۋ.
قازىر شيحۋ قالاسى جەكە ساۋدا ـ ونەركاسىپشىلەردى تىزىمگە الۋدى 4 ساعات ىشىندە بىتىرۋگە، ازىق ـ تۇلىك تيجارات رۇقسات كۋالىگىن ءبىتىرۋدى 5 قىزمەت كۇنىندە بىتىرۋگە قىسقارتىپ، شاعىن اس ـ سۋ تيجارات ۇساق -تۇيەك تاعامداردى ءوندىرۋ رۇقسات كۋالىگى كاسىبىن 3 قىزمەت كۇنىندە ءبىر جاقتى ەتىپ، اكىمشىلىك قىزمەت وتەۋ ونىمدىلىگىن بارىنشا جوعارىلاتىپ، شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىن ساپالىلاندىرىپ، بازار تۇلعالارىن جانداندىرا ءتۇستى.
بازار باقىلاۋ - باسقارۋ مەكەمەسى كاسىپتىك ۇلكەن ساباقحانانى جاسامپازدىقپەن اشىپ، كەڭسە، ءبولىم باستىقتارىن، كاسىپتىك شەبەرلەردى دەلو مىسالدارىنا تالداۋ جاساۋ جاعىنان باۋلىپ، ىلگەرىندى - كەيىندى 16 كەزەك باۋلۋ كۋرسىن اشىپ، 800 دەن استام ادام ـ رەت تاربيەلەدى.
نازاردى ساۋدا جالپىلىق تۇلعاسى، اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرى ساۋدا بازارى، شاعىن رايون قوجالىق باسقارۋ سياقتىلاردان ەلەكترمەن قامداۋ، سۋمەن قامداۋ تۇلعاسىنا بۇرعان بازار باقىلاۋ ـ باسقارۋ مەكەمەسى ەلەكتر باعاسى، سۋمەن قامداۋ مولشەرىن ەسەپتەۋ ساياساتىن قاتاڭ اتقارۋعا جەتەكشىلىك ەتىپ، قۋزاپ، ەلەكترمەن قامداۋ، سۋمەن قامداۋ مولشەرىن ەسەپتەۋ سالاسىنداعى ءتۇرلى اقىنى تومەندەتۋ، اۋىرتپالىقتى جەڭىلدەتۋ ساياساتتارىنىڭ ناقتى، ەگجەي - تەگجەيلى تياناقتانۋىنا كەپىلدىك ەتتى. قازىرگە دەيىن، بۇل مەكەمە جيىنى ارتىق الىنعان 128 مىڭ 500 يۋان ەلەكتر اقىسىن ، تۇتىنۋشىلاردان 128 وتباسىن يگىلىككە كەنەلتتى؛ ارتىق الىنعان سۋمەن قامداۋ ولشەۋ اسپاپتارى قاراجاتىنان 447 مىڭ 500 يۋاندى اداقتاپ، 904 تۇتىنۋشىنى يگىلىككە كەنەلتىپ، كاسىپورىندار مەن بۇقارانىڭ اۋىرتپالىعىن شىنايى جەڭىلدەتتى.
سونىمەن بىرگە، بازار باقىلاۋ ـ باسقارۋ مەكەمەسى قاراستى اۋماقتاعى 17 مىڭنان استام ساۋدا ورنىنىڭ سەنىمدىلىك دارەجەسى بويىنشا تۇرگە ايىرىپ، ” سەنىمدىلىك قاتەرىن تۇرگە ايىرۋ + ’ ەكىنى توسىن تەكسەرۋ‘ “ زەردەلى باقىلاۋ ـ باسقارۋ ۇلگىسىن ورناتىپ، نىسانالى ۇلگى الىپ تەكسەرۋدى، دالمە -ءدال باقىلاۋ - باسقارۋدى قۇلشىنا جۇزەگە اسىردى. بازار باقىلاۋ - باسقارۋ مەكەمەسى باقىلاۋ -باسقارۋدىڭ بارلىق جەردە جۇرگىزۋدى، ورىنسىز مازالاماۋدى ىلگەرىلەتىپ، باقىلاۋ - باسقارۋدىڭ وزىندىك قۇنى مەن تيجارات تۇلعالارىنا جاسايتىن كەدەرگىسىن ەڭ تومەنگى شەككە تۇسىرۋگە كەپىلدىك ەتىپ، كاسىپكەرلەردىڭ الاڭسىز قارجى قوسىپ، شارۋاشىلىق قۇرۋىنا، الاڭسىز دامۋىنا مۇمكىندىك جاسادى.
سۋ حۇڭتاۋ: ” بيىل 36 ءىس تۇرىنە ’تۇڭعىش رەت ايىپ سالۋدى كۇشىنەن قالدىرۋ، جەڭىل جازالاۋ‘ جاڭا شاراسىن قولداندىق. قازىرگە دەيىن، جيىنى 10 ءتۇرلى ىسكە ايىپ سالۋدى كۇشىنەن قالدىرىپ، 63 ءىس تۇرىنە جازاسىن جەڭىلدەتتىك ، 28 دەلوعا جەڭىل جازا قولداندىق، يكەمدى جازا اكىمشىلىك جازا بەرىلگەن دەلونىڭ 59.8 ىن ۇستاپ، الەۋمەتتىك مۇددە مەن قوعامدىق ءتارتىپتى ءونىمدى قورعاپ، بازار باقىلاۋ -باسقارۋ اكىمشىلىك زاڭ اتقارۋ قىزمەتىنىڭ جازالاۋ، سەسكەندىرۋ تەبىنى مەن مەيىرىن تولىق ايگىلەدىك“ دەدى.
6 -ايدىڭ باسىندا، بازار باقىلاۋ - باسقارۋ مەكەمەسىنىڭ زاڭ اتقارۋ قىزمەتكەرلەرىنىڭ تەكسەرىپ بايقاۋىنشا، ءبىر بەسمەتال ساۋدا ورنىنىڭ تاۋارىنىڭ تىزىمگە الدىرعان تاۋار ماركاسى ارنايى ۇقىعىنا قول سۇققانىن ءوزى بىلمەيتىندىگىن، ونىڭ ۇستىنە بۇل تاۋاردىڭ زاڭدى جولمەن قولعا كەلگەندىگىن دالەلدەي الاتىندىعىن ايتقان ءارى تاۋارمەن قامداۋشىنىڭ ينفورماتسياسىمەن قامداعان. زاڭ اتقارۋ قىزمەتكەرلەرى قاتىستى زاڭدارعا، زاڭ -ەرەجەلەرگە نەگىزدەلىپ، بۇل دۇكەنگە اكىمشىلىك جازا قولدانباۋدى ۇيعارادىءارى زاڭ - ەرەجەلەردى دەر كەزىندە ءتۇسىندىرىپ، قاتىستى تۇزىمدەردى كەمەلدەندىرۋگە جەتەكشىلىك ەتىپ، تيجارات تۇلعالارىنا ” مەيىرگە تولى زاڭ اتقارۋدى“ سەزىندىردى.
رەداكتورى : اراي ەركىن قىزى
تورابىمىزدان ماقالا كوشىرەتىن بولساڭىز، توراپ اتىن بەرىپ قويۋدى ۇمىتپاڭىز، بولماسا زاڭدىق جاۋاپكەرلىگىن قۋزاستىرامىز.
مىسالى: «تارباعاتاي اقپارات تورابىنان» الىندى