ـــــ اۆتونوميالى رايوندىق ۇلتتار ىنتىماعىنداعى وزات جەكە، شاعانتوعاي اۋدانى جاڭاجەر شەكارا ساقشى بولىمشەسىنىڭ حالىق ساقشىسى پارحات احىمەت جونىندە
□ ءتىلشىمىز ماقپال مىرزاقان، ەرىكتى ءتىلشى حوۋ جينبەي
شاعانتوعاي اۋدانى جاڭاجەر اۋىلىنا قاراستى 13 قىستاق بار. حانزۋ، ۇيعۇر، قازاق سياقتى 6 ۇلتتان قۇرالعان، قىستاقتارى شاعانتوعاي اۋدان قالاشىعىمەن ۇلاسىپ جاتادى، قاراستى ءوڭىردىڭ اۋماعى كەڭ، جىلجىمالى جان سانى كوپ، باسقارۋ قيىندىعى زور ەدى. قايتكەندە جاقسى باسقارۋعا بولادى؟ وسى جاپالى دا اۋىر مىندەتتى جاڭاجەر شەكارا ساقشى بولىمشەسىنىڭ حالىق ساقشىسى پارحات احىمەت ىرىقتىلىقپەن ارقالادى.
پارحات تۇرپاندا دۇنيەگە كەلگەن، 2008 -جىلى اسكەري قوسىنعا كىرگەن. 2018 -جىلدىڭ سوڭىندا ول كاسىپ اۋىستىراتىن تاماشا ورايدان باس تارتىپ، شاعانتوعاي اۋدانىندا قالىپ قىزمەت ىستەۋدى تاڭدايدى.
پارحاتتىڭ ساقشى ىستەرى قىزمەت قولدانباسىنا ”ادالدىق ارقىلى سەنىمگە يە بولۋ، پارتيالىلىق ارقىلى جۇرت تىلەگىن توعىستىرۋ كەرەك“ دەگەن اقىليا ءسوز جازىلعان. ول وسىلاي جازدى ءارى وسىلاي ىستەدى. جاڭاجەر شەكارا ساقشى بولىمشەسىندە قىزمەت ىستەگەن كەزىندە، ول تاباندىلىقپەن تالپىنىپ، ۇزدىكسىز العا باسىپ، باستان - اياق كوممۋنيستىك پارتيا مۇشەسىنىڭ ولشەمى بويىنشا وزىنە قاتاڭ تالاپ قويىپ، جاڭاجەر اۋىلىنا قاراستى ءوڭىردى باسقارۋ جانە قايشىلىق، داۋ -شاردى شەشۋ جاعىندا بەلسەندى ۇلەس قوستى.
وسى بىرنەشە جىلدا پارحات قاجىرلىلىقپەن تەر توگىپ، قاراستى ءوڭىردىڭ ءار تۇكپىرىندە ەڭبەك ءىزىن قالدىردى ءارى ۇلتتار ىنتىماعىن قورعاۋ جاعىندا بارلىق جەردە ۇلگىلىك، باستاماشىلدىق رول اتقاردى. ول: ”شينجياڭ كوپ ۇلتتى ۇلى شاڭىراق، ۇلتتار ىنتىماعى ءبىزدىڭ ماڭىزدى قىزمەتىمىز، ءبىز بارلىق جەردە، بارلىق ىستە ىنتىماقتى دارىپتەۋىمىز كەرەك“ دەگەندى اۋزىنان تاستامايتىن.
2017 -جىلى پارحات وتباسىلارىن ارالاپ جاعداي ۇعىسۋ بارىسىندا قىستاق تۇرعىنى ما چۋانيىڭنىڭ جابىرقاۋ وتىرعانىن كورەدى. ەگجەي-تەگجەيلى سۇراستىرا كەلە ما چۋانيىڭنىڭ كىشى قىزى ما انچيدىڭ ۇيلەنبەكشى ەكەنىن، الايدا، ءتۇرلى سەبەپتەردەن نوپوسقا قوندىرىلماعاندىقتان، ۇيلەنۋگە تىزىمدەلۋ راسمياتىن وتەي الماعانىن، ما چۋانيىڭنىڭ بۇعان امال تابا الماي، قىزىنان قىنجىلىپ وتىرعانىن بىلەدى.
پارحات جاعدايدان حابار تاپقاننان كەيىن، ما چۋانيىڭدى جۇباتۋمەن بىرگە، قاتىستى ىستەردى كومەكتەسىپ ءبىتىرىپ بەرەتىندىگىن ايتادى.
وسىدان كەيىن، پارحات اۋداندىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنە قاتىستى جاعدايدى مالىمەت ەتىپ، قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنە بۇل ءىستى بەكىتتىرەدى. پارحات قاتىستى ماتەريالداردى جيناقتاعاننان كەيىن، ما انچيدى نوپوسقا قوندىرۋ راسمياتىن بىتىرەدى.
ازاماتتىق كۋالىگى قولىنا تيگەن ما انچي كوزىنە ىستىق جاس الا وتىرىپ پارحاتقا: ”پارحات وفيتسەر، وزىڭىزگە راقىمەت، ۇيلەنۋ تويىما، ءسوزسىز، كەلۋىڭىزدى وتىنەمىن“ دەدى.
اۋىل-قىستاقتىڭ ىستەرى شىتىرمان، مۇنداي ىستەر كوپ كەزىگەدى. ەجەلدەن بەرى، پارحات قايشىلىق، داۋ ـ شاردى اداقتاپ تەكسەرۋدى ۇلتتار ىنتىماعى قىزمەتىمەن ۇشتاستىرىپ، قايشىلىق، داۋ ـ شاردى جاراستىرۋ، ءبىر جاقتى ەتۋ قىزمەتىن بارىنشا كۇشەيتىپ، ناقتى ماسەلەنى ناقتى تالداۋ جاساۋ ارقىلى ءبىر جاقتى ەتۋگە تاباندى بولىپ، قايشىلىق پەن ماسەلەنى ءتۇپ قاينارىنان شەشىپ، نەگىزگى ساتىدا ىدىراتىپ كەلەدى. ول قاراستى وڭىردەگى بۇقاراعا دەگەن ىستىق ىقىلاسىمەن بۇقارانىڭ جاقسى باعاسىنا جانە سەنىمىنە يە بولدى. 2019-جىلدان 2020-جىلعا دەيىن، پارحات ىلگەرىندى-كەيىندى”اۆتونوميالى رايوندىق ۇلتتار ىنتىماعىنداعى وزات جەكە“ جانە”تارباعاتاي ايماقتىق ۇلتتار ىنتىماعىنداعى وزات جەكە“ اتاعىنا يە بولدى.
قازىر قاراستى وڭىردەگى بۇقارا پارحات تاراتقان ساقشىلاردىڭ حالىقپەن بايلانىس جاساۋ كارتچكاسىن قالتالارىنا سالىپ جۇرەتىن بولعان. ول:”بۇقارا قاجەت ەتكەندە، ءارقانداي ۋاقىتتا جاندارىنان تابىلامىن“ دەدى.
رەداكتورى : ارداق كامالقان قىزى
تورابىمىزدان ماقالا كوشىرەتىن بولساڭىز، توراپ اتىن بەرىپ قويۋدى ۇمىتپاڭىز، بولماسا زاڭدىق جاۋاپكەرلىگىن قۋزاستىرامىز.
مىسالى: «تارباعاتاي اقپارات تورابىنان» الىندى