شيپاگەرلەر جۇرەككە ورىنسىز تىرەۋ قويىپ،بىرەۋىنەن 2000 يۋان قارىمجى الادى

  ليۋ زىياڭ

  جۇرەگىنە تىرەۋ قويۋدىڭ قاجەتى جوق ناۋقاستارعا شيپاگەر تىرەۋ قويۋدى ۇسىنىس ەتەدى، ءتىپتى تىرەۋ قويعىزىپ الۋدى تالاپ ەتىپ جاتادى. مۇنداي جايتتەر ەلىمىزدە ەكىنىڭ بىرىندە كەزدەسەدى. مۇنداي ارتىقشا ەمدەۋدىڭ استارىندا جۇرەككە قويعىزاتىن تىرەۋدى قامتىعان ەمدەۋ اسپاپتارىنان ىرعىن پايدا تابۋ فاكتى تۇر،جۇرەككە تىرەۋ قويۋ وپەراتسيالارىنىڭ كوبىنىڭ استارىندا شيپاگەرلەردىڭ قارىمجى ءتۇسىرۋ،شيپاحانانىڭ ىرعىن پايداعا كەنەلۋ جايتى جاسىرىنىپ  جاتىر.

  شيپاحانانىڭ «ءدىلدا اعاشى» ءبىر رەتكى وپەراتسيادان 100 مىڭ يۋان پايدا تابادى

  «تاڭەرتەڭ ورنىمنان تۇرعانىمدا كەۋدەم قىسقانداي بولىپ، شيپاحاناعا بارىپ تەكسەرىلگەن ەدىم، شيپاگەر ەمحاناعا الىپ تەكسەرىپ كورەتىندىگىن ءارى جۇرەككە تىرەۋ قويعىزۋىمدى ۇسىنىس ەتتى، ەگەر ەمحانادان ءوز بىلگەنىمشە شىعىپ كەتسەم، زاردابىنا ءوزىم جاۋاپتى بولاتىنىمدى ايتتى» دەدى جياڭسۋ ولكەسىنەن كەلگەن ۋاڭ حانىم ءوزىنىڭ باستان كەشكەندەرىن بايان ەتە الاڭداپ. ول: «جۇرەگىمدە بۇرىن اقاۋ جوق ەدى، جوعارى قان قىسىمنان باسقا، دەنساۋلىعىمدا كىنارات جوق بولاتىن، قازىر ماعان تۇتقيىلدان جۇرەككە تىرەۋ قويعىز دەسە، بۇل جانعا قاتتى باتادى ەكەن» دەدى.

　 ارى - بەرى ويلانعان سوڭ 63 جاستاعى ۋاڭ حانىم بالاسىمەن ەرىپ بەيجيڭدەگى ءبىر ءۇش A دارەجەلى شيپاحاناعا كەلىپ شيپاگەرگە تەكسەرىلگەندە، ونىڭ ەمدەۋ جوباسى بۇدان مۇلدە باسقاشا شىعادى، شيپاگەر وعان جۇرەككە تىرەۋ قويعىزۋدىڭ قاجەتى جوق، دارىمەن تەجەۋ كەرەك دەيدى.

  ءبىر ءتۇرلى ناۋقاسقا 2 شيپاحانانىڭ شىعارعان ەمدەۋ جوباسى 2 ءتۇرلى بولدى، ەندەشە، بۇل تەك كاسىپتىك ورە جاعىنداعى پارىق پا؟

  جۇڭگو ەمدەۋ حيرۋرگياسى جاساندى اسپاپ سالۋ كاسىپتىك كوميتەتىنىڭ ساناعىنا قاراعاندا، 2000 - جىلى ەلىمىزدە 20 مىڭ ناۋقاس جۇرەگىنە تىرەۋ قويعىزسا، 2011 - جىلى بۇل سان 400 مىڭ 800 گە جەتىپ، 20 ەسەدەي ارتقان. ال شيپاحانا بۇل جاعىندا ۇلكەن دەمەۋ رولىن اتقارعان.

  « قازىر ەل ىشىندە جۇرەككە تىرەۋ قويۋ تەحنيكاسى نەداۋىر كەمەلدەندى، وپەراتسيا قاتەرى دە اۋىر ەمەس، ەگەر ناۋقاس تەز ساۋىقسا، 2 كۇندە ەمحانادان شىعىپ كەتەدى، مۇنداي ناۋقاستاردى ەمحانا قۋانا قابىلدايدى» دەدى ەمدەۋ قىزمەتىمەن 30 جىلعا جۋىق اينالىسقان لي لۋ، ەمحانادا توسەك كەمشىل، كەيبىر ناۋقاستىڭ ەمدەلۋ قاراجاتى وتە تومەن بولعانىمەن، ەمحاناعا الىپ ۇزاق ۋاقىت باقىلاپ كورۋگە تۋرا كەلەدى، ال شيپاحانا ەمدەلۋ قاراجاتى مول، شيپاحانادا ۇزاق جاتپايتىن ناۋقاستى قابىلداۋعا پەيىل.

  جۇرەككە تىرەۋ قويۋ وپەراتسياسىنان تۇسەر پايدا مول، حاۋىپ - قاتەرى از ءارى ۋاقىتى قىسقا بولادى دا، شيپاحانانىڭ قاجەتىن قاناعاتتاندىرادى.

  لي لۋ: «شيپاحاناعا كىرىس قاجەت، ناۋقاس جۇرەگىنە ءبىر تىرەۋ قويعىزسا، ادەتتە 20 مىڭ دا 30 مىڭ يۋان جۇمسايدى. كەيدە ءبىر وپەراتسيادا 2 دە 3 تىرەۋ قويۋ قاجەت بولادى، ونىڭ ۇستىنە تىرەۋ قويۋدان سىرت، وپەراتسياعا باسقا دا جابدىقتار قاجەت، ەمحانا قاراجاتى مەن    كەيىنگى ءدارى - دارمەك قاراجاتىن قوسقاندا، جۇرەككە تىرەۋ قويۋدىڭ ءبىر رەتكى وپەراتسياسىنان تۇسەتىن كىرىس 100 مىڭ يۋانعا بارادى»دەدى.

  ەمدەۋ جابدىقتارىن ۋاكىلدىك ساتۋشى ۋاڭ يان: «جابدىق شيپاحاناعا ەنگىزىلگەن سوڭ ادەتتە       %15−10 سالىستىرماسىندا باعا قوسىلادى، كەيبىر شيپاحانانىڭ باعا قوسۋى، ءتىپتى، %15تەن اسادى. ءبىر رەتكى وپەراتسياعا ورتا ەسەپپەن 3 تىرەۋ ىستەتىلەدى دەپ ەسەپتەگەندە، مۇنداي ءبىر رەتكى وپەراتسيادان شيپاحاناعا 20 مىڭ يۋان پايدا تۇسەدى» دەدى.

  قابىنداعان قارىمجى شيپاگەرلەر ءبىر جۇرەك تىرەۋىنەن 2000 يۋان قارىمجى الادى

  بىلتىر گلاشو سمتكلينە (GSK) سەرىكتەستىگىنىڭ پارا الۋ وقيعاسى ەمدەۋ، ءدارى - دارمەك سالاسىندا بۇرىن بولىپ كورمەگەن ءدۇمپۋ قوزعادى. شيپاحانانى ءدارى - دارمەكپەن باعۋ، ءدارى - دارمەك باعاسىن بەتالدى قىمباتتاتۋ سياقتى ماسەلەلەر تاعى دا ءورشىدى.

  ەمدەۋ، ءدارى - دارمەك ىستەرى ادۆوكاتى جاڭ ۋىنشىڭ: « وتكەن جىلى ەمدەۋ، ءدارى-دارمەك قاراجاتىنداعى قارىمجى الۋ ماسەلەسى سوققىعا ۇشىرادى، شيپاحانا مەن شيپاگەرلەر دە تومسىرايىپ قالدى، مەن تانيتىن ۋاكىلدىك ساتۋشىلاردىڭ اڭسارى ەمدەۋ جابدىقتارىنا اۋدى، امالياتتا، ولاردىڭ ساتۋ امالى دا ءدارى - دارمەك ساتۋمەن نەگىزىنەن ۇقساس» دەدى.

  « مەيلى قايسى مەملەكەتتە بولسىن، شيپاگەرلەر جوعارى كىرىستىلەرگە جاتادى. الايدا،  ەلىمىزدەگى شيپاگەرلەردىڭ جوعارى كىرىسى ءدارى - دارمەك پەن ەمدەۋ جابدىقتارىنداعى سىرىڭكەلىككە سۇيەنەدى» دەدى ءدارى - دارمەكتى ۋاكىلدىك ساتۋشى ياڭ مىڭ. بۇل تۇتاس سالانىڭ كومەسكى قاعيداسى، باسقالار اقشا الىپ جاتقاندا، سەن الماساڭ، ءبىر ءتۇرلى تۇرادى، شەتكە قاعىلاسىڭ.

  « شيپاگەر ءبىر رەت جۇرەككە تىرەۋ قويۋ وپەراتسياسىن جاساسا، كەم دەگەندە %15 − 10 قارىمجى الادى. دولبارلاپ ەسەپتەگەندە، جۇرەككە سالىنعان ءبىر تىرەۋدىڭ شيپاگەرگە اكەلەر پايداسى 2000 يۋان اينالاسىندا بولادى. مەنىڭ بىلۋىمشە، ەمدەۋ جابدىقتارىنىڭ پايداسى ءدارى - دارمەكتىكىنەن دە جوعارى. شيپاگەرگە بەرەتىن قاراجاتتان سىرت، ەمدەۋ جابدىقتارىن شيپاحاناعا ەنگىزۋ ءۇشىن ءارقايسى بۋىندى اشۋ قاجەت،   ءبولىم مەڭگەرۋشىسىنەن تارتىپ، ءتىپتى سەستىرالارعا دا جول ءجۇرۋ كەرەك. ۋاكىلدىك ساۋداگەرلەر مەن ءدارى - دارمەك ۋاكىلدەرىنە دە پايدا تۇسەتىن مۇمكىندىك قالدىرىلادى، ەمدەۋ اسپاپتارىنا قوسقان %80 تىك باعا مىنە وسىلاي جارىققا شىققان» دەدى ياڭ مىڭ بۇكپەسىز.

  كاسىپتىك قايراتكەرلەر تىلشىگە: «جۇرەككە سالىناتىن تىرەۋ مەملەكەتىمىزدە وندىرىلگەن جانە يمپورت ەتىلگەن دەپ ءبولىنىپ، باعا پارقى 8000 يۋان اينالاسىندا. ال باعا مەن قارىمجى بىرلەستىرىلگەندىكتەن، جۇرەككە سالىناتىن تىرەۋ قىمبات بولعان سايىن ءوتىمدى بولادى» دەدى.

  اشىق جاريالانعان ساندى مالىمەتتەرگە     نەگىزدەلگەندە، قازىر ەلىمىزدە ەمدەۋ جابدىقتارى بازارىندا شەتەل قارجى قوسقان جابدىقتار تۇتاس بازاردىڭ %70 ىن يەلەگەن، تەحنيكالىق قامتىلىمى جوعارى ەمدەۋ جابدىقتارى مەن جوعارى ورەلى سىزبا كەسكىن اسپاپتارىندا بۇل     سالىستىرما، ءتىپتى، %80 كە جەتكەن.

  ياڭ مىڭ بۇرىن ءبىر شيپاگەردىڭ ناۋقاسقا:   «ەلىمىزدە جاسالعان اسپاپ 10 نەشە جىل عانا شىدايدى، يمپورت ەتىلگەن اسپاپ ءومىر بويى تۇرادى، قايسىسىن تاڭدايسىڭ» دەگەنىن    ەستىگەن.

  جاساندى اسپاپ ورناتۋ ولشەمىندەگى كەمىستىك جۇرەككە بەتالدى تىرەۋ قويۋ ۇدەي تۇسكەن

  تىلشىلىك بارىسىندا جۇرەككە تىرەۋ قويۋدىڭ ەلىمىزدە بىرلىككە كەلگەن جۇيەلى باعا ولشەمى كەمشىل ەكەندىگىن، كوپ جاعدايدا جۇرەككە تىرەۋ قويۋدىڭ قاجەتىنىڭ بار - جوقتىعى، باستىسى، شيپاگەردىڭ تاجىريبەسىنە قاراي بەلگىلەنەتىندىگىن بايقادىق.

  ەلىمىزدە جۇرەككە بەتالدى تىرەۋ قويۋ ماسەلەسى تىم اۋىر. كوپتەگەن ناۋقاستارعا ءبىر رەتتە 3 تەن ورناتادى، كەيدە ءتىپتى 10 شاقتى سالىنادى. جۇرەك اۋرۋلارىنىڭ مەملەكەتتىك مامانى حۋ دا -ي جۇرەك - قان تامىر اۋرۋلارى عىلىمىنىڭ مەملەكەتتىك 14 - رەتكى ماجىلىسىندە كلينيكادان قاراعاندا، ناۋقاستاردىڭ %12 ىنىڭ ارتىقشا ەمدەلگەنىن، %38 ىنە تىرەۋ قويسا دا، قويماسا دا بولاتىندىعىن، جۇرەككە تىرەۋ قويۋ جايتىنىڭ ۇدەپ بارا جاتقاندىعىنىڭ شيپاگەردىڭ ونى ناۋقاستارعا بارىنشا ناسيحاتتاۋىمەن تىكەلەي قاتىستى بولىپ وتىرعاندىعىن اشىق ايتتى.

  لي لۋ تىلشىگە: ايدارشا ارتەريانىڭ قاتايۋىنان بولعان جۇرەك اۋرۋىنا شالدىققاندار الدىمەن بەينەلەندىرگىشپەن تەكسەرىلۋى قاجەت، قان    تامىردىڭ تارايۋ مولشەرى %70 تەن اسقاندا بارىپ جۇرەككە تىرەۋ قويۋ شارتىنا لايىق كەلەدى، الايدا بۇل بىردەن-ءبىر شارت ەمەس. ناۋقاستىڭ جاس شاماسى، ءدارى-دارمەككە بولعان سەزىمتالدىعى سياقتىلاردىڭ بارلىعى ويلاناتىن فاكتورلار، شيپاحانالاردىڭ بەلگىلەمەسى دە ۇقسامايدى» دەدى.

  دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى تاراتقان     «جۇرەك، قان تامىر اۋرۋلارىن ەمدەۋ تەحنيكاسىن ارناعا ءتۇسىرۋ» اتتى ماتەريالعا قاراعاندا، جۇرەككە تىرەۋ قويۋدىڭ سانىندا ولشەم جوق، ناۋقاستىڭ اۋرۋ جاعدايىنا قاراي بەلگىلەنەدى ەكەن. دەمەك، ارتىقشا ەمدەۋ جايتىنىڭ بارعان سايىن ۇدەپ، ناۋقاستارعا 10 نەشەگە دەيىن تىرەۋ قويۋداي      «مۇعجيزانىڭ» قايتا - قايتا جاراتىلۋى مىنە  وسى قۇلقىنىنىڭ قۇلى بولعاندىقپەن بايلانىسىپ جاتىر.

  شاندۇڭ ولكەسى كوكىرەك اۋرۋلار شيپاحاناسى مەديتسينا ينجەنەرياسى ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ماۋ شۋۋەي: «جۇرەك اۋرۋىن ەمدەۋدى    الساق، تىرەۋ قويۋ وپەراتسياسى ەڭ ۇيلەسىمدى امال، جۇرەككە تىرەۋدى 3 تەن ارتىق سالعاندا كلينيكالىق ءمانىن جويادى، ال ودان كوبەيسە، وندا تىرەۋ ساۋدالاۋعا جاتادى» دەپ قارادى.

  شەتەلدەگى زەرتتەۋلەردەن قاراعاندا، 1984 - جىلدان 1999 - جىلعا دەيىن جۇرەككە كوپىر سالۋ مەن تيەك قويىپ ەمدەۋدىڭ جۇرەك قىسۋىنان بولاتىن ءولىمدى ازايتۋعا قوسقان ۇلەسى    %2 قانا بولعان. سوندىقتان كەيبىر دامىعان مەملەكەتتەردىڭ شيپاگەرلەرى ايدارشا ارتەريانىڭ قاتايۋىنان بولعان جۇرەك اۋرۋىن ەمدەۋدە ادەتتە ءدارى-دارمەكپەن ەمدەۋگە بولاتىندارىنا استە تىرەۋ قويمايدى، قويۋ قاجەت بولسا بىرەۋ قويادى، استە ەكەۋ قويمايدى ەكەن.
　　2011 - جىلى مەملەكەتتىك بازا شيپاحاناسى سارالاپ تەكسەرگەن قان تامىرلاردىڭ قاتايۋ مولشەرى %70 اينالاسىنداعى ناۋقاستارعا كوپىر سالۋ مەن تيەك قويۋ سالىستىرماسى 4:1داي بولعان، ال ا ق ش - تا بۇل 1:9داي بولعان. بۇدان ەلىمىزدە جۇرەككە تىرەۋ قويۋدىڭ ادەتتەگىدەي ەمەس ەكەندىگىن كورۋگە بولادى.

  ال، لي لۋ تىلشىگە: «جۇرەك- قان تامىر اۋرۋلارى جونىنەن العاندا، جۇرەككە تىرەۋ قويىپ ەمدەۋ اۋرۋدى ءۇزىلدى - كەسىلدى جازادى   دەگەندى كورسەتپەيدى» دەدى.

  جۇرەككە تىرەۋ قويۋدا قان تامىردىڭ قايتا تارايۋ سالىستىرماسى كلينيكادا ءجيى ۇشىرايدى، مەديتسينادا بۇل ىشكى قابىقتىڭ ءوسۋى دەلىنەدى. بىلايشا ايتقاندا، جۇرەككە تىرەۋ قويۋ قان تامىردى ىركىلىسسىزدەندىرەدى، بۇرىن قانمەن قامدالۋى جەتكىلىكسىز بولعان جۇرەك بۇلشىق ەتىنە قان جۇگىرەدى، ءبىراق تىرەۋدىڭ ىشىندە قان تامىر قابىعى قالىڭداعان داق ۇزدىكسىز  وسە بەرەدى دە قان تامىردى قايتا تارايتادى.

       (ادام  اتتارى وزگەرتىلىپ الىندى)
  «شينجياڭ گازەتىنەن»


رەداكتورى ارداق كامالقان قىزى
 
تورابىمىزدان ماقالا كوشىرەتىن بولساڭىز ، توراپ اتىن بەرىپ قويۋدى ۇمىتپاڭىز، بولماسا زاڭدىق جاۋاپكەرلىگىن قۋزاستىرامىز.
مسالى: «تارباعاتاي اقپارات تورابىنان» الىندى.