ەڭ جاڭا مازمۇندار: «شي جينپيڭنىڭ ادامدىق ۇقىققا قۇرمەت ەتۋ جانە ونى قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى بايىمداۋلارىنان ۇزىندىلەردىڭ» اراب ءتىلى قاتارلى 6 ءتۇرلى شەتەل تىلىندەگى نۇسقاسى باسپادان شىعىپ تاراتىلدى; بىرگە دامۋ تۋىن بيىك ۇستاپ، ادامزات العا باسۋىنىڭ دۇرىس جولىمەن بىرگە ءجۇردى; گولمۋد − كورلا تەمىر جولىنىڭ شينجياڭ بولىگىندە يقۋاتتى كەڭەيتۋ بويىنشا وزگەرتۋ جۇرگىزىلدى; كۇڭزى شۋەيۋانى ءبىر ”كوپىر“ تۇلعالادى; شينجياڭدى مادەنيەتپەن نارلەندىرۋدىڭ تابىسى مول بولدى; اۆتونوميالى رايوننىڭ مىندەتتى وقۋ - اعارتۋىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن زاڭ بويىنشا ىلگەرىلەتۋ كەرەك; وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسىندا جاڭا كورىنىس كەسكىندەلدى; شينتى ەنەرگياسىنىڭ شاڭحاي اكتسيا بازارىنىڭ نەگىزگى تاقتاسىندا بازارعا سالىنۋى ماقۇلداۋدان ءوتتى; مول ءونىمدى قارسى الدى; جينفىڭ عىلىم -تەحنيكا جارنالىق شەكتى سەرىكتەستىگى تارباعاتاي جەل ەلەكتر جابدىقتارىن جاساۋ كاسىپ سالاسى بازاسىنىڭ تۇڭعىش گەنەراتور اگراگاتتارى زاۆودتان شىقتى; قۋانىشتى حابار! ايماعىمىزدان ەكى ادام اۆتونوميالى رايون جاعىنان داڭقتى اتاققا يە بولدى; لياۋنيڭ ولكەسىنىڭ وقۋ -اعارتۋ ماماندارىنىڭ ۇيىرمە ۇلگىسىندە تارباعاتايعا كومەكتەسۋ جەلىلەس تاجىريبە الماستىرۋ، ۇيرەنۋ “وقۋ -اعارتۋدى شينجياڭعا جەتكىزۋ” قيمىلى باستالدى; ەرىكتى قىزمەت وتەۋ جۇرت كوڭىلىن جادىراتتى; جالپى حالىقتىڭ عىلىم ساپاسىن جوعارىلاتىپ، عىلىم -تەحنيكادا ءوز كۇشىنە سۇيەنۋگە، ءوزىن الۋەتتەندىرۋگە كۇش ۇستەدى; اسكەرگە بارۋ داڭقتى! تارباعاتاي ايماعى اسكەري قوسىنعا جاڭا اسكەرلەردى اتتاندىرۋ سالتىن وتكىزدى; مول ءونىمنىڭ تاماشا مەزگىلى، جيىن -تەرىننىڭ ءدال كەزى; ابدىرا اۋىلى: 10 مىڭ مۋ جەردەگى شەكىلدەۋىكتەن مول ءونىم الدى; ۇرىقتى قاربىز جيناۋ مەزگىلىنە ءوتتى; قىزىل بۇرىشتان مول ءونىم الۋعا ەرىكتى قىزمەت وتەۋشىلەر كۇش ۇستەدى; 2023-جىلى 9-ايدىڭ 22-كۇنى 215-سان; شي جينپيڭ امەريكا - جۇڭگو اۆياتسيا مۇرالارى قور قوعامىنىڭ ءتوراعاسىنا جانە جولبارىس اترەتىنىڭ ساقا اسكەرلەرىنە جاۋاپ حات جازدى; «شي جينپيڭنىڭ ادامدىق ۇقىققا قۇرمەت ەتۋ جانە ونى قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى بايىمداۋلارىنان ۇزىندىلەردىڭ» اراب ءتىلى قاتارلى 6 ءتۇرلى شەتەل تىلىندەگى نۇسقاسى باسپادان شىعىپ تاراتىلدى; سۋ ىستەرىن ەگجەي - تەگجەيلى، ناقتى ىستەدى; كورىكتى شينجياڭ سىزدەرگە العىس ايتادى; بيڭتۋان مەن جەرگىلىكتى ورىن تەرەڭدەي توعىسىپ، دامۋدى بىرگە جوسپارلاپ، كورىكتى شينجياڭ قۇرىلىسىن تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتۋى كەرەك; دامۋ ورايىن يگەرىپ، ناقتى سەلبەستىكتى تەرەڭدەتىپ، ءوزارا تيىمدىلىك جەتكىزىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ بارىسىندا شينجياڭنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك; ايماقتىڭ جوعارى ولشەمدى ەگىنجاي قۇرىلىسى دابىرالى ورىستەتىلدى; ءبىر نيەتپەن ىنتىماقتاسىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتامىز; شيحۋ: شينجياڭعا كومەكتەسۋ جولىندا شيپاگەرلىك ىزگىلىكتىڭ ۇلى سۇيىسپەنشىلىك جىرىن جازدى; زەيىن -زەردەنى، كۇش -قۋاتتى شوعىرلاندىرا وتىرىپ، ىنتىماقتاسا ەكپىندەي ىلگەرىلەپ، كورىكتى تارباعاتاي قۇرامىز

قازاق ماتەماتيگى 7 ۇلكەن مىڭ جىلدىق قيىن ماسەلەنىڭ بىرەۋىن شەشتى

جولدانعان ۋاقىتى : 2014/2/24 11:42:45

رەسەي احپارات دانەكەرىنىڭ حابارىنا قاراعاندا، قازاقستاننىڭ ماتەماتيگى مۇحتارباي وتەلبايەۆ ماتەماتيكاداعى 7 ۇلكەن مىڭ جىلدىق قيىن ماسەلەنىڭ بىرەۋى -نوۆە - ستوكس تەڭدەۋىنىڭ امبەباپ فورمۋلاسىن شەشكەن. وسى ءۇشىن ول ءبىر ميلليون امەريكا دوللارىندىق سيلىق الۋى مۇمكىن. دەسە دە، ماتەماتيكا سالاسىنداعىلار ونىڭ شەشىمىنىڭ دۇرىستىعىن مويىنداعان سوڭ عانا، ول وسى قوماقتى سيلىق اقشانى الا الادى.
　
ماتەماتيك مۇحتارباي وتەلبايەۆ 1942-جىلى قازاقستان رەسپۋبليكاسى جامبىل وبلىسى قورداي اۋدانى قاراكەمەر اۋىلىندا ەگىنشى شاڭىراعىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1962-جىلى قىرعىزستان مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ماتەماتيكا فاكۋلتەتىنە وقۋعا تۇسكەن، وسىدان كەيىن تاعى م. ۆ. لومونوسوۆ اتىنداعى ماسكەۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ مەحانيكا -ماتەماتيكا فاكۋلتۋتىنە وقۋعا ءتۇسىپ، 1969-جىلى بىتىرگەن. مۇحتارباي وتەلبايەۆ قازىر قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى ءارى ل. گۋميليەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ماتەماتيكا زەرتتەۋ ورنىنىڭ باستىعى.

وسىدان بۇرىن رەسەي ماتەماتيگى گريگوري پەرەلمان 2002 – جىلى دۇنيە ءجۇزى ماتەماتيكاسىنداعى 7 ۇلكەن مىڭ جىلدىق قيىن ماسەلەنىڭ بىرەۋى - پۋانكارە گيپوتەزاسىن شەشكەن، الايدا، گريگوري پەرەلمان سيلىق اقشانى الۋدان باس تارتىپ، قازىرگە دەيىن جۇپىنى تۇرمىس كەشىرىپ كەلەدى.

«حالىق تورابىنان»

رەداكتورى : جازيرا قاجىكەن قىزى

تورابىمىزدان ماقالا كوشىرەتىن بولساڭىز ، توراپ اتىن بەرىپ قويۋدى ۇمىتپاڭىز، بولماسا زاڭدىق جاۋاپكەرلىگىن قۋزاستىرامىز.
مسالى: «تارباعاتاي اقپارات تورابىنان» الىندى.