شاۋەشەك قالاسى: ۇلتتارى ىنتىماقتى، جاراسىمدى مەكەن

جولدانعان ۋاقىتى : 2022/10/14 12:42:44

□ كوپ ۇلت ساحارادا باس قوسىپ، شاتتانا بيگە باسۋدا.




□ شاۋەشەك قالاسىنىڭ تۇرعىندارى بىرلىكتە قاعاز ويما ويۋدا.


□ تىلەك توعىستىرۋ قيمىلىندا ءدامدى تاعام ازىرلەۋدە.
 

شاۋەشەك قالاسىنا كەلسەڭىز،  ۇلتتار ىنتىماعىنا قاتىستى تالاي -تالاي جان  تەبىرەنتەرلىك حيكايالاردى ەستيسىز؛ بۇل ارادان ءار ۇلت   حالقىنىڭ اناردىڭ دانىندەي ءبىر اراعا تىعىز ۇيىسىپ، ءبىر قالادا   جاساپ، ءبىر ۇستەلدەن تاماقتانىپ، ءبىر شاڭىراقتى قۇراپ، وتاندى قىزۋ سۇيگەن بەرەكەلى بەينەسىن كورە الاسىز؛ بۇل  جەردەگىلەردىڭ بارلىعى بەرەكەنىڭ،  جاراسىمدىلىقتىڭ ”جىر نوتاسى“ ىسپەتتى.

شاۋەشەك قالاسى كوپ ۇلت شوعىرلى قونىستانعان ءوڭىر، بۇل ارادا حانزۋ، حۇيزۋ، قازاق، ۇيعۇر، داعۇر، ورىس قاتارلى 25 ۇلت جاساپ كەلەدى.

جاقىنعى جىلداردان بەرى شاۋەشەك   قالاسى قيمىل دانەكەرىن ۇزدىكسىز جاڭالاپ، ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى ۇلگىلى ورىن قۇرۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ،  ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى ۇلگىلەردىڭ حيكايالارىن ىشكەرىلەي اشىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىنىڭ  جۇرت كوڭىلىنە تەرەڭ ۇيالاۋىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتتى. 

شارروسسيانىڭ ساۋدا شەڭبەرىن ورتەۋ، بارلىق تاۋىن قايتارىپ الۋ، جاپون  شاپقىنشىلارىنا قارسى تۇرۋ سوعىسىنا   قاتىناسقان ەرىكتى ارميانىڭ وتانعا ورالۋىن قارسى الۋ، باسبايدىڭ امەريكا جيھانگەرلەرىنە قارسى تۇرىپ، چاۋشيانعا كومەكتەسۋ سوعىسىنا ۇشاق اتاۋى... ايماقتىق مۇراجايعا بارساڭىز، ءبىر-بىرلەگەن مادەنيەت مۇرالارى مەن بۇيىمدار تارباعاتاي  تاريحىندا ءار ۇلت حالقىنىڭ ءبىر-بىرىنە  قارايلاسىپ، تۋىسقانداي ەتەنە بولعان  حيكايالارىن بايانداپ تۇرعانىن   سەزىنەسىز.

”ءار رەت ەكسكۋرسيالاعان سايىن رۋحاني جاقتان ءبىر رەت سەرپىلىسكە يە بولىپ قالامىن. وسى تاڭداۋلى داستۇرگە مۇراگەرلىك ەتىپ، ساۋلەلەندىرىپ، ۇلتتار ىنتىماعى تاڭداۋلى ءداستۇرىن ۇرپاقتان -ۇرپاققا جالعاستىرامىن“  دەدى بالاسىن    ەرتىپ ايماقتىق مۇراجايدى ەكسكۋرسيالاپ جۇرگەن شاۋەشەك قالاسىنىڭ تۇرعىنى    سەرىك جۇماقان.

ايماقتىق مۇراجاي، داعۇر ۇلتىنىڭ   سالت -سانا باقشاسى، سىبە ۇلتىنىڭ مۇراجايى... مىنە وسى تەكتەس شاۋەشەك ەرەكشەلىگىنە يە ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى تاربيە  بازالارى ءار ۇلت حالقىنىڭ تاريحتى ۇعىناتىن، ۇلتتار  ىنتىماعى رۋحىن جالعاستىراتىن ماڭىزدى تۇعىرىنا   اينالىپ وتىر.

”اتا مەكەنگە ماحاببات“تۇتاس شينجياڭدا ارالاپ قويىلدى،”تارباعاتايعا   ماحاببات“ كورەرمەننىڭ جۇرەك قىلىن تەربەتتى. تاماشا جەرگىلىكتى ساحنالىق تەاترلار ۇلتتاردىڭ تۋىسقانداي تاتۋ، ءبىر ءۇيلى جانداي ەتەنە سۇيىسپەنشىلىگىن  ايگىلەپ، شاۋەشەكتەگى ءار  ۇلتتىڭ ەتەنە تۋىسقاندىق سۇيىسپەنشىلىگى مەن اينىماس وتانشىلدىق رۋحىن بەينەلەدى.

ۇلتتار ىنتىماعى، العا باسارلىعىنىڭ ۇلگىسى بولعان قالا تۇرعىنى وركەننىڭ وتباسىلىق مۇراجايىنا بارساڭىز، ەسىكتەن كىرە سالعاندا ءۇيدىڭ قارسى قابىرعاسىنا ىلىنگەن توپتىق سۋرەتكە كوزىڭىز بىردەن تۇسەدى. وسى سۋرەتتە وزدەرىنىڭ ۇلتتىق كيىمدەرىن كيگەن ءتورت ۇلتتان قۇرالعان وتباسى مۇشەلەرىنىڭ ءبىر قارتتى ورتاعا الىپ    تۇرعانىن كورەسىز.

”ءبىزدىڭ شاڭىراعىمىز قىرعىز، حانزۋ،   موڭعۇل، قازاق سىندى ءتورت ۇلتتان  قۇرالعان. بارلىعىمىز جۇڭحۋا ۇلتىمىز،  بارلىعىمىز ءبىر شاڭىراقتىڭ ادامدارىمىز، بارلىعىمىز بەرەكەلى بولعاندا عانا،   تۇرمىسىمىز بارعان  سايىن جاقسارا    تۇسەدى“ دەپ وركەن  وسى شاڭىراقتىڭ بەرەكەنى، تاتۋلىقتى ساقتاپ كەلۋىنىڭ    قۇپياسىن تۇسىندىرە جونەلەدى.

ەڭبەگى باردىڭ ونبەگى بار دەگەندەي،   شاۋەشەك قالاسىنىڭ 2014 -جىلى جانە    2020 -جىلى مەملەكەتتىك ۇلت ىستەرى كوميتەتى جاعىنان ەكى رەت ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى ۇلگىلى قالا  اتاعىنا يە  بولسا؛ 2014 -جىلى جانە 2019 -جىلى شاۋەشەك قالالىق جاڭا جامبىل ءمالى  باسقارماسى قارا ءدوڭ الەۋمەتتىك اۋماعى مەملەكەتتىك كەڭەس جاعىنان ەكى رەت ماداقتالىپ -سيلانىپ، مەملەكەتتىك ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى ۇلگىلى   كوللەكتيۆ اتاعىنا يە بولدى. قازىرگە دەيىن تۇتاس قالا بويىنشا مەملەكەتتىك كەڭەس پەن اۆتونوميالى رايون جاعىنان ماداقتالىپ -سيلانعان ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى ۇلگىلى كوللەكتيۆ 7 گە، ۇلگىلى جەكە 24 ادام رەتكە جەتسە؛ قالا دارەجەلى ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى ۇلگىلى كوللەكتيۆ 19 عا، ۇلگىلى جەكە 52 ادامعا جەتتى.

ۇلتتار ىنتىماعى سىندى تاڭداۋلى   ءداستۇردىڭ اسەرىندە ءار ۇرپاق شاۋەشەك حالقى ۇلتتار ىنتىماعىن كوز قاراشىعىن قورعاعانداي قورعاپ، ءومىرىن قاستەرلەگەندەي قاستەرلەپ،  گەندەرىنە ءسىڭىرىپ، ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى ۇلگىلى ورىن قۇرۋ قىزمەتىنە سارقىلماس قوزعاۋشى كۇش ۇستەپ، جۇڭحۋا   ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن جۇرەك تۇكپىرىنە تەرەڭ ۇيالاتىپ كەلەدى.




رەداكتورى : ارداق كامالقان قىزى
 
تورابىمىزدان ماقالا كوشىرەتىن بولساڭىز، توراپ اتىن بەرىپ قويۋدى ۇمىتپاڭىز، بولماسا زاڭدىق جاۋاپكەرلىگىن قۋزاستىرامىز.
مىسالى: «تارباعاتاي اقپارات تورابىنان» الىندى