شيحۋ قالاسى گانجياحۋ قورىق رايونىنداعى 8500 مۋ سازدىقتى قالپىنا كەلتىردى
ءتىلشىمىز ۋاڭ گاۋشىڭ، احات سانياز، ەرىكتى ءتىلشى ليۋ جيانپيڭ، لي يانرۇڭ حابارلايدى. 6 ـ ايدىڭ 10ـ كۇنى شينجياڭ گانجياحۋ سەكسەۋىل ورمانى مەملەكەت دارەجەلى جاراتىلىستىق قورىق رايونىن باسقارۋ مەكەمەسى شيحۋ باسقارۋ بولىمشە مەكەمەسىنىڭ باسقارۋىنداعى وڭىرگە بارعانىمىزدا، ايدىنى شىمىرلاي تولقىپ، جاعالاي وسكەن قامىس -قۇراعى، قاز - ۇيرەگىمەن جاراسىم تاپقان اينا كول كوزىمىزگە بىردەن ۇرىلدى.
بۇل جونىندە بىزگە سەرىك بولىپ جۇرگەن شيحۋ باسقارۋ بولىمشە مەكەمەسى ۇگىت -تاربيە ءبولىمىنىڭ باستىعى قيزات تۇرسىن: ”بۇل 2017 ـ جىلدان 2019 ـ جىلعا دەيىن شيحۋدىڭ ’جايىلىمدى سازدىققا اينالدىرۋ‘ نىسانىن اتقارۋىنىڭ ناتيجەسى“ دەدى.
بۇل نىسانعا 8 ميلليون 500 مىڭ يۋان قارجى قوسىلىپ، توعان، توسپا، قۇستاردى باقىلاۋ تەكشەسى سياقتى قۇرىلعىلار جاڭادان سالىنعان جانە نىسان وڭىرىندەگى مالشىلاردىڭ جايىلىمىنا تولەم بەرۋگە پايدالانىلعان.
سازدىقتى قورعاۋ ءۇشىن، شيحۋ باسقارۋ بولىمشە مەكەمەسى ەگىس اتىزدارىن سۋارۋ مەزگىلىنەن باسقا ۋاقىتتاردان پايدالانىپ، ءۇرتىس 3 جىل شەگىشور وزەنىنەن 150 كۇن سۋ قويا بەرىپ، 8500 مۋ سازدىقتى قالپىنا كەلتىرىپ، قورىق رايونىنىڭ ەكولوگيالىق ورتاسىن كورنەكتى جاقسارتقان.
وسىدان سوڭ، تاسوتكەل اۋىلى جەلاعاش قىستاعىنىڭ تۇرعىنى تولقىن ءشولبايدىڭ ۇيىنە بارىپ، ونىڭ 6 قوڭىرالا قازدى باققان اڭگىمەسىن تىڭدادىق.
2019 ـ جىلى جازدىڭ باسىندا قوڭىرالا قازدىڭ جۇمىرتقادان شىققانىنا ۇزاق بولا قويماعان 6 بالاپانى تولقىننىڭ اۋلاسىنا كەلىپ پانالاعان ەكەن. تولقىن بۇل بالاپانداردى يتتەن قورىپ، ءوزى ارناۋلى جەم بەرىپ باعىپتى. 2020-جىلى 11 ـ ايدىڭ باسىندا جەتىلگەن قوڭىرالا قازدار جىل قۇستارىنا ىلەسىپ وڭتۇستىككە ۇشىپ كەتەدى.
2021 - جىلعى جانە بيىلعى 3 -ايدىڭ سوڭىندا الگى قازداردىڭ بارلىعى قايتىپ ورالادى. ول ءار كۇنى اۋلاسىنا 3 كيلوگرام جۇگەرى شاشىپ، قوڭىرالا قازدارعا دايىندايدى ەكەن.
تولقىن: ”سازدىق قالپىنا كەلگەننەن كەيىن ەكولوگيالىق ورتا جاقسارىپ، قوڭىرالا قازدى كورە الاتىن بولدىق. مۇنداي جاعداي بۇرىن بولىپ كورىلمەگەن. مۇنان تىس، قازىر جايىلىمنىڭ ءشوبى مولايىپ، سيىر، قوي باعىپ، كىرىسىمىزدى ارتتىرا الاتىن بولدىق“ دەدى.
سازدىقتىڭ قالپىنا كەلۋى سۋ مەن توپىراقتى ساقتاپ، بوراننان ساقتانىپ، قۇمدى تىزگىندەيتىن جاسىل قالتقى قالىپتاستىرىپ، ەكولوگيالىق ورتانى ءونىمدى جاقسارتىپ، ەگىن، مال شارۋاشىلىق ءوندىرىسىنىڭ ساپاسىن جوعارىلاتىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىردى.
تاسوتكەل اۋىلىنىڭ تەمىر باراباي قىستاعى سازدىقتان 40 كيلومەتر قاشىقتىققا ورنالاسقان، بيىل 53 جاستاعى ماقتاشى ساي زىچيڭ سازدىقتىڭ قالپىنا كەلۋىنىڭ پايداسىن تەرەڭ سەزىندى.
ساي زىچيڭ: ”بۇرىن ءار جىلى كوكتەمدە سۇراپىل بوران سوعاتىن، ەسىمدە قالۋىنشا 2016-جىلعى سۇراپىل بوران ءۇيدىڭ توبەسىندەگى ءتۇستى بولات تاقتانى ۇشىرىپ، ماقتا اتىزىنداعى سۋلياۋ جارعاق پەن تامشىلاتىپ سۋارۋ تۇتىكشەلەرىن ءبۇلدىرىپ كەتتى، ماقتانىڭ ءوزىن 3 رەت قايتالاي ەكتىك. 2020 ـ جىلدان باستاپ كوكتەمدە سوعاتىن بوراننىڭ كۇشى جىل سايىن باسەيە ءتۇستى. ماقتانىڭ ءونىم مولشەرى دە جوعارىلاپ، مۋ باسىندىق ءونىمى بۇرىنعى 340 كيلوگرامنان قازىر 450 كيلوگرامعا جەتتى“ دەدى.
شيحۋ باسقارۋ بولىمشە مەكەمەسى شەگىشور باسقارۋ -قورعاۋ پۋنكتىنىڭ باستىعى بايتەمىر ءومىرقان بىلاي دەپ تانىستىردى: ” 2021-جىلدان بەرى قورىق رايونىنا ىلگەرىندى ـ كەيىندى 20 ينفرا قىزىل ساۋلەلى فوتو اپپارات ورناتىلىپ، قورىق رايونىنداعى جابايى حايۋاناتتار مەن جىل قۇستارىنىڭ قونىس اۋدارۋ زاڭدىلىعىن سۋرەتكە الۋعا، باقىلاۋعا پايدالانىلدى. كەزەكتە، ينفرا قىزىل ساۋلەلى فوتو اپپاراتپەن تۇسىرىلگەن كەسكىن ماتەريالدار ارقىلى مەملەكەت دارەجەلى قورعالاتىن 10 نەشە ءتۇرلى حايۋانات پەن ءبىرسىپىرا سيرەك كەزدەسەتىن قۇستار بايقالدى“.
شيحۋ باسقارۋ بولىمشە مەكەمەسىنىڭ قاراستىلىعىندا 400 مىڭ مۋ جەر بار بولىپ، قورىق رايونىندا اق سەكسەۋىل، توراڭعى سياقتى 448 ءتۇرلى جابايى وسىمدىك، مەملەكەت جاعىنان 1-دارەجەلى قورعالاتىن قارا قۇتان جانە مەملەكەت جاعىنان 2 -دارەجەلى قورعالاتىن اققۋ، اق قارقارا، قوڭىرالا قاز، تىرنا سياقتى 111 ءتۇرلى قۇس تىرشىلىك ەتەدى ەكەن.
شيحۋ باسقارۋ بولىمشە مەكەمەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى لي ران: ”ەكولوگيانى قورعاۋدىڭ قىزىل سىزىعىن ساقتاۋعا تاباندى بولىپ، سازدىقتى قورعاۋ تەبىنىن ۇزدىكسىز ارتتىرىپ، باسقارۋ -قورعاۋ قابىلەتىن اناعۇرلىم جوعارىلاتىپ، مەملەكەتتىڭ سازدىق اسىل قامباسىن ويداعىداي قورعاپ، بۇقاراعا باقىت جاراتامىز“ دەدى.
رەداكتورى: گۇلجامي ناشەن قىزى
تورابىمىزدان ماقالا كوشىرەتىن بولساڭىز، توراپ اتىن بەرىپ قويۋدى ۇمىتپاڭىز، بولماسا زاڭدىق جاۋاپكەرلىگىن قۋزاستىرامىز. مىسالى: «تارباعاتاي اقپارات تورابىنان» الىندى